Проповеди

---

Мисисага, 10ти Април, 2021

Марко 9: 17 – 31

(Утрешната недела (11 април)  четврта по ред  од Велигденскиот пост)

Колку долго страда? Тој одговори: од детинство.

Евангелистот  Марко, во овој дел од Евангелито што го прочитавме денес, ни’ зборува  за две многу важни работи, и тоа:

Прво, ни дава пример зошто и како да  ја зацврстиме верата во Бога и,

Второ, зошто е потребно верското  воспитување на децата. 

Зацврстување на верата 

Настанот  што го забележал евангелистот Марко навистина се случил и тоа баш во  време кога Господ Исус Христос се преобразил на гората Тавор. Додека Он  беше на врвот на гората со учениците Петар, Јаков и Јован другите  деветмина ученици останаа во подножјето на гората чекајќи ги да се  вратат. Тогаш при нив дошол еден родител со едно несреќно момче барајќи  помош од Христа. Зошто несреќниот родител побарал помош од Христа? Затоа  што веќе низ цела Јудеја и Галилеја (две големи области во Израел) се  зборувало за Него како голем проповедник, Месија, Боѓји човек, Кој,  покрај тоа што поучува со избрани зборови непознати за луѓето дотогаш,  врши разни чудеса. Лекува од разни болести па дури и мртви воскреснувал.  Тој си велел во себе: ќе Го пронајдам тој човек и побарам помош од  Него. 

Кога  Господ Христос се симнал од гората Му пристапил несреќниот родител и Го  помолил за помош за несреќното момче. Точаш Христос го прашал  родителот: Колку долго страда? Од детинство, одговорил родителот.  Најпрво Христос воздивнал длабоко од недостаток на верата кај луѓето, а  потоа направи чудо и го излекува момчето истерувајќи ги лошите духови,  демоните, од него. 

И  денес има мнозина кои се несреќни поради разни болести. И денес има  родители кои наместо да побараат помош од Бога и од Црквата, најпрво  одат кај разни бајачи, гатачи и гледачи мислејќи дека тие ќе им  помогнат. Но можеме ли да очекуваме помош од оној кој ги носи болестите  на луѓето? Сигурно,  не. Овој несреќен родител, откако видел дека  таквите т.н. лекари не му помогнале, дури потоа се побарал помош од  Бога. Ете затоа Господ Христос, пред да го направи ова чудо и пред да го  излекува несреќното момче, длабоко воздивнал затоа што знаел дека и  овој родите предходно се обраќал за помош кај погрешни луѓе. Вистинските  верници секогаш и за се’ треба најпрво да бараат помош од Бога. Секој  вид суеверие  е навреда за вистинската вера. 

Верското воспитување на децата

Од  детинство. Во минатото, па се до наше време, нашите претци беа многу  внимателни околу растењето и воспитувањето на децата. Основните  познавања за верата децата ги добиваа од родители, бабите, дедовците т.е  во семејството. Преку извршувањето на обичаите за поголемите  христијански празници: Велигден, Божик и  одржувањето на верските  традиции децта се учат да бидат добри и послушни, да се оддалечуваат од  неубави и непристони работи кои не се во согласност со весркото  поведение и однесување и тн. 

За  разлика од тоа време денас ретко ќе сретнеме родители кои се грижат за  весркото воспитување на децата. Секојдневната трка за материјално  богатство, често пати и на нечесен начин, ја отфрла верата во  семејството. Децата се оставени да ги воспитува училиштето, а не ретко и  улицата. Какво воспитување ќе добијат децата денес ако училиштето ги  учи дека менувањето на полот може да биде по слободен избор, наспроти  она како Бог определил со раѓањето! Какво воспитување ќе добијат децата  кога училиштето им вели дека истополовните бракови е нормална појава во  денешното, современо, живеење, или кога секуларизмот е апсолутно  застапен во училишната програма....   Какво воспитување ќе им даде  улицата кога на секој ќош се продава дрога и се конзумира алкохол и се  извршуваат разни неморални работи! Какво воспитување ќе добијат децата  кога гледаат како и високи државни фунлционери се занимаваат со разни  криминални работи! Сите овие појави и многу други силно влијаат на  воспитувањето на децата. Затоа одоговорноста на родителите денс е  огромна. Христијанското воспитувањ е единствена гаранција за формирање  здрави и духовно богати личности. Христијанското воспитување и  патриотизмот се нераздвојни. 

Драги  родители, внимавајте на вашите деца со кого се дружат, каде излегуваат и  што прават. Зборувајте им постојано за она што е морално, верско и  позитивно. Само така ќе оформите здрави и духовно богати личности од  вашите деца. Може да спечалите многу пари и големи богатства но ако не  посветите внимание на вашите деца, ништо не сте направиле. Свети Јован  Златоуст, голем црковен учител (живеел во четвртиот век) постојано ја  нагласувал обврската на родителите за воспитување на децата. “Сите ние  имаме големи обврски и ограничувања кон децата, вели тој. Ние не сме  родители само затоа што сме ги родиле. Тоа е природен и биолошки процес  кој може да се види и кај животните но, ние ќе бидеме вистински родители  ако ги воспитуваме според Божјата воља“.  Нашите деца денес, без  христијанско воспитување, се како момчето од светото Евангелие што го  прочитавме денес.

Мнозина  од младите денес се несреќни, но уште понесреќни се нивните родители.  Ќе ги повториме зборовите Христови: “О, неверна и несреќна генерацијо“. 

Мисисага, 3-ти Април, 2021

Ние се нарекуваме христијани затоа што веруваме Господ Исус Христос. Господ Христос не бил обичен човек туку - Богочовек. Како Бог, Син Божји, постои од вечност, а како човек се родил во одредено време од св. Дева Марија – Пресвтета Богородица и станал човек не престанувајќи при тоа да биде и Бог.

Преку проповедта Господ Исус Христос не’ научи правилно да веруваме во Бога но, освен тоа, Он, преку стардањето на Крстот, нè спаси од силата на гревот и вечната смрт.

Зошто Господ Христос стрдаше на Крстот?

Во Символот на верата читаме: “Заради нас и нашето спасение, слезе од Небото и се воплоти од Св. Дух и Марија Дева и стана човек“. Во овие зборови објаснето ни е како и зошто Господ Христос слегол на земјата меѓу луѓето - од љубов кон нас грешните; страдаше за нас и за нашите гревови: Тој беше распнат на крст, умре на Крстот и на третиот ден воскресна. Како безгрешен Божји Син, преку Неговиот Крст (т.е. со страдање и смрт на Крстот за гревовите на сите луѓе и на целиот свет), Тој го победи не само гревот, туку и самата смрт - воскресна од мртвите, и така го направи Крстот оружје на Неговата победа над гревот и смртта.

Како победник на смртта Он воскресна во третиот ден избавувајќи не’ од вечната смрт. Он ќе нè воскресне сите нас, сите мртви, кога ќе дојде последниот ден на светот; Он ќе нè воскресне за радосен, вечен живот со Бога. Оттаму ќе речеме дека Крстот е оружјето или знакот на Христовата победа над гревот и смртта.

Господ Исус Христос ги прими во своите гради страшните копја на гревот и смртта, кои беа непобедливи за нас. Умре на Крстот, но воскресна и како победник на гревот и смртта и така ни го отвори патот до вечна победа над злото и смртта. Да, баш така, Он ни го отвори патот кон вечниот живот. Ваква жртва со воскресение не е забележана во ниту една друга религија.

Бидејќи Крстот е симбол на нашето спасение затоа Црквата во третата недела од Велигденскиот пост високо го изгига Крстот да ни даде сила и крепост да издржиме во натамошниот пост до празникот Велигден.

Откако жртвата објективно е извршена сега сè зависи од нас. Затоа, ако сакаме да се избавиме од силата на злото, гревот и вечната смрт, тогаш мора да го следиме Христа, односно да веруваме во Христа, да го сакаме и да ја исполнуваме Неговата света волја, да бидеме послушни на Него во сè, постојано живеејќи со Христа. Оти надвор од Христа и Црквата Негова - нема спасение.

Зошто треба да “се прекрстуваме“ и кога треба да го правиме тоа?

Изразувајќи нашата вера во Спасителот Исус Христос, носиме Крст на нашето тело, а за време на молитвата го формираме Крстот над себе со десната рака, или го правиме знакот на Крстот.

За знакот на Крстот ги ставаме прстите на десната рака како што следува. Ги приближуваме врвовите на првите три прста (палецот, показалецот и средниот), а последните два („прстенот“ и малите прсти) ги свиткаме кон дланката.

Првите три прста заедно ја изразуваат нашата вера во Бог Отецот, Бог Син и Бог Светиот Дух, како Троица по суштина и неделива, а двата прста свиткани кон дланката на раката ги означуваат Неговите две природи - божествена и човечка.

За да го направиме знакот на Крстот, со прстите во оваа положба, го допираме челото, за благослов на нашиот ум, стомак, за благослов на нашите внатрешни чувства, потоа на десните и левите раменици, за благословот на нашата телесна сила.

Знакот на Крстот ни дава голема сила да го одбиеме и победиме злото и да правиме добро, но мора да запомниме знакот на Крстот да го правиме правилно и без брзање, во спротивно, тоа нема да биде знак на Крстот, туку само мавтање со раката, што само ги радува демоните. Со правење на знакот на Крстот безгрижно, покажуваме недостаток на почит кон Бога. Тоа е грев.

Кога правилно се крсти?

Осенувањето со крсниот знак или, “се прекрстуваме“, на почетокот на молитвата, за време на молитвата, на крајот на молитвата и кога ќе се приближиме кон нешто свето: кога влегуваме во црквата, кога го почитуваме Крстот или икона. Треба да се прекрстиме во секој важен момент во нашиот живот; во опасност, во тага, во радост и така натаму.

Кога ќе се прекрстиме, во себе изговараме: „Во име на Отецот и на Отецот и Синот и Светиот Дух“. Така ја изразуваме нашата вера во Сесветата Троица и нашата желба да живееме и работиме за слава на Бога.

Зборот “АМИН“ значи во вистината, навистина, нека биде така.

Мисисага, 7ми Септември, 2020

Во името на Отецот и Синот и Светиот Дух.

Денешното евангелие e параболата за лозјето. Сопственик насадил лозје, го оградил, изградил бунар, направил кула, им дал на лозарите и потоа си заминал. Кога испратил слуги да ја соберат закупнината, ги истепале и ги каменувале. Испратил и други, но и со тие го сториле истото. Кога сопственикот го испратил својот син, тие го убиле.

Во оваа парабола, лозјето е Израел. Сопственикот е Бог. Израел е ограден со природни граници. Бунарот е олтарот, а кулата е Храмот. Лозарите се Евреите. Слугите се испратените од Бога, пророците и светите кои ги потсетија Евреите дека Израел не е нивен, туку Божји. Но, што сториле Евреите? Тие тепаа,  каменуваа и убиваа, прво слугите, а потоа и Наследникот, Синот Божји. Зошто? Затоа што тие сакаа сè за себе. И така, тие престанаа да бидат Божји народ, тие престанаа да бидат Израел и беа исфрлени од својата земја и расфрлани по целото лице на земјата. Израел беше даден на други: Новиот Израел, Црквата, се роди.

Сепак, оваа парабола денес е упатена и до нас православните од Новиот Израел. Лозјето е планетата каде што живееме ние православните христијани, оградено од присуството на Црквата. Винската преса е олтарот. А кулата е Црквата. А, слугите се светци. И, ние православните треба да се запрашаме што сме сториле со Божјите светци кои биле испратени двапати за наше покајание?

Кога остатокот од Римската империја во Цариград бил под закана, Бог испратил еден од своите слуги таму, Свети Марко од Ефес, да ги предупреди православните да ја одржуваат верата со Црквата. Многумина не послушале, и така империјата паднала.

Кога моќната Руска империја била загрозена на почетокот на минатиот век, Бог испрати друг слуга и пророк, Свети Јован Кронштатски, да ги предупреди луѓето да се покајат. Многумина не послушале, и така и таа империја падна.

Оние што го негираа Христа и Неговата црква секогаш мислеа дека светот им припаѓа нив и дека токму затоа можат да прават што сакаат со него. Тие секогаш сакале да го заменат Христос со свои философии, идеологии и политика, сопствена религија. Бог ни испрати слуги двапати на православните од Новиот Израел; следниот пат кога ќе го испрати својот Син и тоа ќе биде Второто доаѓање, доаѓањето на наследникот.

Оваа парабола е исто така упатена до секој од нас денес во лична смисла. Лозјето е наша сопствена душа. Тоа е заштитено со молитва, нашиот ангел чувар, нашиот светец-заштитник. Винопресот е местото каде што му се нудиме на Христа. Кулата е нашата внатрешна црква каде што се молиме на Бога. Слугите испратени до нас се сите оние прилики кога Бог зборува со нас. Тој ни зборува во молитва, ни зборува преку зборот на Неговите списи, ни зборува преку секоја можност, секој состанок, секој настан што доаѓа во нашите животи. Тој ни зборува преку присуството на Неговата Црква во светот.

И, како реагираме? Дали отфрламе сè што ни е испратено, сè што ни е дозволено, како шанса да направиме подобро, да ги подобриме своите слабости? Дали не успеваме да го слушаме Бог? Дали ја игнорираме Црквата? Ако е така, тогаш и ние тепаме и каменуваме и ги убиваме Божјите слуги. Ние сме предупредени: Наследникот доаѓа.

На крајот од параболата за лозјето, Христос вели: „Каменот што го отфрлија градителите, стана глава на аголот и е прекрасен во нашите очи“. Каменот отфрлен е секако Карпа стена на верата, Самиот Христос, зашто Тој беше отфрлен и распнат на крст. А сепак, тој стана глава на аголот и тоа е прекрасно во нашите очи. Да бидеме и ние тогаш карпи на верата, и иако светот ќе не отфрли, и ние ќе станеме глави на аголот, и тоа ќе биде прекрасно во очите на Бога и луѓето. Слава Тебе, Боже, слава Тебе!

Амин.

Мисисага, 26 Јули, 2020

Мт. 9, 27-35

27 Кога Исус си заминуваше оттаму, по Него идеа двајца слепи, викајќи на сиот глас: „Смилувај ни се, сине Давидов!“

28 Кога влезе во куќата, двајцата слепи Му пристапија, а Исус ги запраша: „Верувате ли дека можам да ве излекувам и да прогледате?“ Тие Му одговорија: „Да, Господе!“

29 Тогаш Тој им ги допре очите и им рече: „Нека ви биде според вашата вера!“

30 И тие наеднаш прогледаа. А Исус најстрого им забрани никому да не му кажуваат за ова.

31 Но кога тие си заминаа раширија глас за Него по целиот крај.

32 Додека тие си заминуваа, на Исус Му донесоа еден нем човек, кој беше обземен од демонски дух.

33 Штом Исус го ослободи од демонскиот дух, човекот проговори; сите се чудеа и зборуваа: „Вакво нешто досега не сме виделе во Израел!“

34 А фарисеите, пак, велеа: „Тој изгонува демони затоа што поглаварот на демоните е во Него!“

35 Исус одеше по сите градови и села и поучуваше по синагогите, ја проповедаше Радосната вест за Божјото царство и исцелуваше луѓе со секакви болести и заболувања.

Драги браќа и сестри,

Денес, во евангелското четиво се  раскажува за заздравувањето на двајца слепи луѓе. Секоја парабола во Евангелието, исто како и секој збор во Евангелието, крие неизмерноо значење. Ова е затоа што Евангелието зборува за вечни и безвремени вистини, за вечна вистина на животот во Бога. Денес, евангелското читање, исто така, зборува за вечни вистини кои се од големо значење за нашето секојдневие. Тоа зборува за Божјата љубов кон човекот и за љубовта на човекот кон Бога; за фактот дека Бог никогаш не не’ остава без Неговата милосрдна помош. Во каква било тешкотија и да се најдеме, Бог никогаш нема да нè остави во неволја или несреќа - доколку останеме со Него, преку нашата вера, нашата љубов и нашата верност кон Него во нашите животи.

Еве дојдоа двајца слепи луѓе се вели во Евангелието, извикувајќи: „Смилувај се на нас Исусе!“ Покажале упорност. Тие знаат и веруваат во моќта на Господ Исус Христос без никакво сомнение. Тие го следат Него во нечија куќа, продолжувајќи да прашуваат и се молат: „Излечи нè!“ Господ ги прашува: „Дали верувате во Мене? Дали верувате дека можам да го направам тоа? “ Тие одговараат: „Да, Господе, секако дека веруваме!“ Потоа, Тој ги допира нивните очи и тие се отворени - слепите луѓе добиваат вид, се излекувани од слеппилото.

Сите ние наликуваме на овие двајца слепи луѓе во нашето духовно слепило - и не само во тоа. Ние приличиме на овие болни луѓе, кои беа измачувани од нивните слабости, и во нашите духовни и телесни слабости, кои нè мачат како и нивните; и во тоа, како и тие, ние продолжуваме да бараме од Бога: за ублажување на страдањето, за наше лекување, за враќање на нашето здравје и радост на животот, што некако ги изгубивме. Но, браќа, не секогаш личиме на нив во нивната вера во Господ и во Неговата моќ. Ние не потсетуваме на нив во нивната верност кон Бога, што не е толку силно и несомнено како верата на овие двајца слепи лица од евангелието. Зар не е тоа зошто остануваме неизлекувани?

Целото наше страдање - индивидуално и општо - и сите страдања од животот се појавуваат затоа што ние сме под контрола на страстите. Тие нè принудуваат да работиме за грев, односно за зло; токму тие нè ограбуваат или лишуваат од вистинската радост на животот. Тие го гаснат пламенот што му дава вистинска светлина и топлина на срцето. Иако првично се чини дека ни додаваат во нашите животи, тие всушност го уништуваат. Разочарувањето доаѓа следно, а душата расте ладно и напорно. Без да го забележиме тоа, страстите нè претвораат во ладни, празни, мрзливи, пресметувајќи ги егоистите. Давајќи се себеси во нив, ние ги осакатуваме сопствените животи и оние на луѓето околу нас. За жал, ние се даваме во нив премногу лесно, со што ја замаглуваме светлината на ликата и приликата Божја според која сме создадени.

Но, страстите можат само да го засенат образот на Бога во нас, браќа, но не и да го уништат - зашто образот Божји во човекот е неуништив. Страстите во нас не се семоќни; нивната доминација, дури и над најлошиот грешник, не е неограничена. Моќта на страстите над душата може да се надмине; срцето може да се ослободи себеси, станувајќи изменето и осветено. Секој што доаѓа на овој свет може да биде просветлен и осветлен од истата Божествена моќ што им се даде на двајцата слепи луѓе од денешното евангелско читање. Оваа моќ е Божествената благодат, која им се дава на сите што ја бараат. Треба само тоа да се побара, да се посака со вера и љубов кон Бога - и, секако, со верност кон Него во умот, волјата и срцето.

Браќа и сестри, честопати сте слушнале проповеди од овој анвон во врска со учењето на црквата Светите Отци на Христа за Божествената благодат. И кој меѓу вас всушност не го искусил дејството на Божествената моќ во поголема или помала мерка? Знаете дека со оваа Божествена моќ, со оваа Божествена енергија, човекот е направен придружник на Божественото. „Ние сме придружници на Божественото“, според прекрасните зборови, познати на сите вас, на Свети Григориј Палама. Ние го почитуваме пред сè за неговото возвишено и инспирирано учење за божествените енергии, кои го откриваат Бога пред светот и нè обединуваат со Бога.

Но, не е доволно само да се знае за Божествената моќ што вечно живее во светот. Не е доволно да се знае за ова дури и со искуство, само во меморијата и сеќавањето на минатото; најверојатно секој од нас ја почувствувал благодатта Божја моментално да ги допре нашите грешни срца на чудесен начин. Треба да го сакаме непрестајно и да се стремиме активно да го стекнеме, за да можеме да бидеме со Бога и во Бога; дека светлината на Божјиот лик никогаш не може да се изгаси во нашите срца; и таа вистинска радост никогаш не би можела да биде одземена од нас.

Браќа, да не очајуваме та да си го изгубиме срцето во темнината на гревот и злото што ги обвиткуваат нашите души. Да не мислиме дека темнината, гревот и злото - и тагата што ги придружува - се нашата неизбежна судбина. Не! Бог им се спротивставува на гордите, но им дава благодат на смирените. Да се потрудиме да поседуваме понизност, и тогаш моќта на Бог сигурно ќе нè подигне од најниските депресии и очајувања на нашата огревовеност.

Ајде барем да се обидеме.

Нека ни е честит и од Бога благсловен овој ден посветен светиот Архангел Гаврил, кој заедно со Архангел Михаил го имаат чинот на серафимите, а серафимите имаат највисок ангелски чин поради што стоеле најблиску до Бога. Честит именден на сите кои го носат неговото име! На многу години !

Подготвил отец Константин М.